Relacja ze spotkania z dr Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na AGH

4 listopada 2025 roku w Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH), jednej z pięciu uczelni leżących na terenie dzielnicy V – Krowodrza, doszło do niezwykłego spotkania. Gościem AGH był dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, astronauta, który jako pierwszy Polak postawił stopę na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (MSK). Jest on także drugim Polakiem, który poleciał w kosmos. Pierwszym był Mirosław Hermaszewski, który odbył swój historyczny lot w 1978 roku, czyli niemal 47 lat temu.

Tekst i zdjęcia: Justyna Kozubska-Malec

Polska sięga gwiazd

Spotkanie było częścią ogólnopolskiej trasy technologiczno-naukowej pod nazwą „Polska sięga gwiazd”.  Organizatorami tego wydarzenia są: Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Polska Agencja Kosmiczna, we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną. W ramach trasy „Post-Flight Tour” dr Sławosz Uznański-Wiśniewski odwiedza 16 szkół wyższych w Polsce. Obecność w Akademii Górniczo-Hutniczej było piątym punktem na trasie.  Zakończenie tournée planowane jest na koniec grudnia. Celem inicjatywy jest inspirowanie młodych ludzi do wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej związanej z naukami ścisłymi oraz eksploracją kosmosu.

Emocje polskiego astronauty

Pierwszym punktem spotkania była prezentacja dr Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego opisująca jego pobyt na MSK. Polski astronauta opowiadał o emocjach jakie towarzyszyły mu podczas przygotowań do misji Ax-4 tj. pracy nad ciałem, które trzeba było przysposobić do lotu czy oczekiwań kiedy sam lot się odbędzie (był on kilka razy przekładany z różnych przyczyn). Była mowa o adrenalinie, jaka towarzyszyła mu, gdy 25 czerwca okazało się, że jest to ten dzień, w którym rusza w misję. Doktor Sławosz nie krył wzruszenia wspominając moment  stania już w kombinezonie przed windą wywożącą go wraz z pozostałymi astronautami do kapsuły rakiety, kiedy to zobaczył na panelu windy przycisk „space”. Wiedział wtedy, że nie ma już odwrotu i staje przed niesamowitą szansą dla siebie i całej ludzkości. Doktor Sławosz mówił o tych wydarzeniach bardzo ciepło, ale bez pychy, stąd słuchało się go z wielką ciekawością.

Budowa rakiety jest równie ważna jak jedzenie kolacji

To na czym się przede wszystkim skupił w prezentacji to opowiadanie o przygotowaniu samej rakiety do lotu, jej budowie, trajektorii lotu czy dokowaniu co do milimetra na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zgromadzeni na sali studenci i doktoranci AGH-u, a także przedstawiciele mediów (w tym Dzielnicowiec.pl) i osoby z innych krakowskich uczelni, mogli usłyszeć jak Uznański-Wiśniewski pracował nad powierzonymi mu i całej załodze eksperymentami. Przyzwyczajenie się do braku grawitacji w pomieszczeniach MSK nie pomagało w wykonywaniu powierzonych mu zadań.  Astronauta opowiadał też o relacjach z pozostałymi członkami załogi jak na przykład razem jedli kolację czy jak skorzystał z umiejętności fryzjerskich jednej z uczestniczek misji. Pokazał także miejsca w których spał 
i pracował. 

Atmosfera na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Z opowieści dr Uznańskiego-Wiśniewskiego można było wysnuć wrażenie, że atmosfera na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej była bardzo miła, a zarazem bardzo produktywna. Podczas trwającej 20 dni misji Doktor Sławosz wraz z pozostałymi astronautami wykonał ponad 120 eksperymentów, w tym trzynaście pochodzących z Polski. Jednak i powrót na ziemię był też mega ekscytujący, bo po pierwsze wracał z poczuciem dobrze wykonanej pracy, a po drugie mógł znów zobaczyć swoich bliskich. Zapytany czy odczuwał ciepło w kapsule podczas, gdy ta przelatywała przez atmosferę, odpowiedział, że nie tak bardzo jak by się to mogło wydawać. – Było ciepło, ale bez szału – dodał z uśmiechem. Również moment, gdy wychodził z kapsuły wyłowionej z oceanu, był równie fascynujący, jak ten gdy załoga MSK witała go po przylocie na stację niemal trzy tygodnie wcześniej.  Tym razem czuł się jednak inaczej niż wtedy. Byłem jakby z gumy, przez działanie ziemskiej grawitacji, ale w sercu panowała radość, że udało mi się bezpiecznie wrócić na Ziemię – mówił do zebranych w audytorium studentów i doktorantów doktor Uznański-Wiśniewski.    

Polskie eksperymenty w kosmosie

Po serii pytań jakie padały z ust studentów i doktorantów AGH do polskiego astronauty, przyszła pora na prezentację dwóch eksperymentów, których twórcami byli polscy naukowcy, również wywodzący się  z Akademii Górniczo-Hutniczej. Pierwszym z nich był MXene in LEO, opracowany przez zespół z Wydziału Technologii Kosmicznych AGH dotyczący badań nad MXenami – nowoczesnymi nanomateriałami o ogromnym potencjale w technologiach kosmicznych i medycznych. Efektem było stworzenie specjalnej opaski na nadgarstek dzięki, której dr Sławosz Uznański-Wiśniewski mierzył nią swój puls w kosmosie. Drugim zaprezentowanym eksperymentem był Wireless Acoustics – eksperyment firmy Svantek, którego celem było stworzenie bezprzewodowego systemu monitorowania hałasu na pokładzie MKS. System wykorzystując miniaturowe urządzenia przyczepione do kombinezonu astronauty, pozwalał w sposób bardziej efektywny i przyjazny, śledzić poziomy dźwięku w przestrzeni MKS. Oba eksperymenty prezentowane były przez ich twórców, którzy w przeciągu 15 minut sprawnie o nich opowiadali. Język wypowiedzi był na tyle jasny i czytelny, że nawet zebrani na sali humaniści rozumieli, o co w tych eksperymentach chodziło. 

Technologie kosmiczne to przyszłość, w którą trzeba inwestować

Kolejnym punktem spotkania był panel dyskusyjny, w którym wzięli udział znawcy tematów kosmicznych oraz dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Podczas trwającej pół godziny rozmowy obecne na sali osoby, mogły usłyszeć m.in. o tym, że technologie tworzone na potrzeby badań kosmicznych mają praktyczne zastosowanie w wielu dziedzinach – od przemysłu, przez medycynę, po obronność. Zdaniem dr Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, Polska powinna postawić na długofalowe inwestycje w ludzi i edukację, bo to one decydują o samodzielności technologicznej państwa. Technologie kosmiczne są ogromnym zapleczem dla obronności kraju – ocenił polski astronauta. Uznański-Wiśniewski zaznaczył też, że efekty misji będą widoczne w perspektywie lat, szczególnie w obszarze edukacyjnym i naukowym. Inspiracja płynąca z udziału w misji Ax-4 już teraz przekłada się na wzrost zainteresowania studiami technicznymi – dodał. Doktor Sławosz zwrócił uwagę też na potencjał najmłodszych, którzy mają dziś szeroki dostęp do technologii. Inwestycje w ich rozwój od wczesnych lat mogą zaowocować nowym pokoleniem liderów rynku pracy – podsumował.

Po spotkaniu ze studentami i doktorantami AGH odbyła się też konferencja prasowa w auli budynku Głównego AGH przy al. Mickiewicza 30. Szerzej o tym jakie pytania zadał Dzielnicowiec.pl dr Sławoszowi Uznańskiemu-Wiśniewskiemu w materiale dostępnym TUTAJ. 

Podsumowanie i podziękowania

Podsumowując, spotkanie z dr Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim w murach Akademii Górniczo-Hutniczej było fantastyczne. Zarówno od strony technicznej jak i merytorycznej, jestem pod dużym wrażeniem. Sam pan doktor Sławosz to niezwykle ciepła i komunikatywna osoba, która w sposób jasny, i bardzo konkretny, umiała dotrzeć do osób zebranych w sali audytoryjnej w budynku U2 AGH przy ul. Reymonta 7. Możliwość zadania mu pytania nie paraliżowała, a wręcz mobilizowała by to zrobić. Jestem pod wielkim wrażeniem kompetencji i dorobku naukowego dr Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego i życzę mu jak najlepiej. Specjalnie podziękowania ślę też dla p. Anny Żmudy- Muszyńskiej, rzecznika prasowego AGH za możliwość uczestniczenia Dzielnicowiec.pl w tym niezwykłym wydarzeniu. Oby więcej takich spotkań z równie wspaniałymi gośćmi.