Galeria Sztuki Polskiej XX i XXI wieku - wystawa stała w Muzeum Narodowym

120 lat polskiej sztuki w dużej pigułce

20.01.2023 / autor tekstu i zdjęć: Justyna Kozubska-Malec

Od 15 października 2021 roku w Muzeum Narodowym w Krakowie można oglądać nową, stałą Galerię prezentującą sztukę polską XX i XXI wieku. Ekspozycja stanowi przegląd zjawisk i tendencji artystycznych, które pojawiły w Polsce w ciągu ostatnich 120 lat.

Redaktor naczelna portalu Dzielnicowiec.pl obejrzała wystawę dopiero teraz, przy okazji odwiedzin muzeum za sprawą innej wystawy, a mianowicie wystawy „Łempicka” o której recenzję można przeczytać TUTAJ. W przygotowanym przez kierownictwo muzeum materiale prasowym czytamy, iż wystawa „XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” to największy projekt wystawienniczy i inwestycyjny, jaki Muzeum Narodowe w Krakowie realizowało w 2021 roku. Przestrzenie wypełniono dziełami sztuki od przełomu XIX i XX wieku po współczesność, reprezentujące najważniejsze kierunki artystyczne i najwybitniejszych twórców tych czasów. - W nazwie Galerii, po raz pierwszy w historii Muzeum Narodowego w Krakowie, znalazł się XXI wiek. W ten sposób do muzeum trafiają także nasze czasy i powstająca dziś sztuka, ale – jak warto podkreślić – kolekcjonowanie tego, co najnowsze, nie ma charakteru precedensowego. Historia zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie rozpoczyna się w 1879 roku od wpisania do muzealnego inwentarza pod numerem pierwszym obrazu Henryka Siemiradzkiego „Pochodnie Nerona” („Świeczniki chrześcijaństwa”), który to obraz powstał trzy lata wcześniej. – pisze we wspomnianym materiale prasowym Dyrektor MNK prof. dr hab. Andrzej Szczerski. Co przykuwa uwagę, to to, że każda z części Galerii została inaczej niż dotąd zaprojektowana i w każdej znalazły się nieobecne dotąd dzieła sztuki. – Te najbardziej znane i najcenniejsze zaprezentowano w nowej kuratorskiej aranżacji, której autorami są kustosze z Działu Sztuki Nowoczesnej i Działu Sztuki Współczesnej. – pisze dalej Szczerski.

Znakomici artyści na wyciągnięcie ręki

Wystawa „XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” zajmuje powierzchnię 3000 m2, obejmuje 12 sal, a można na niej obejrzeć aż 600 dzieł sztuki. Galerię zapowiada pokaz rzeźb w holu muzeum, obejmujący prace stworzone w 1. połowie XX wieku, takich artystów jak Xawery Dunikowski, Ludomir Ślendziński, Wojciech Weiss czy Włodzimierz Konieczny. W pierwszej sali Galerii znalazło swoje miejsce malarstwo początku XX wieku tworzone przez m.in. Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera czy Olgę Boznańską. Z okresu międzywojennego w kolejnej sali pokazane są dzieła m.in.: ekspresjonistów, kolorystów czy artystów awangardowych takich jak: Zofia Stryjeńska, Stanisław Ignacy Witkiewicz czy Maria Jarema. Kolejna przestrzeń to przegląd sztuki powojennej do 1989 roku. Pojawiają się tu socrealizm, taszyzm, surrealizm, ekspresjonizm abstrakcyjny, sztuka zaangażowana w twórczości takich artystów jak: Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Andrzej Wróblewski, a także przedstawiciele ugrupowań artystycznych: „Wprost”, „Ładnie” i „Gruppa”. Sztuka po roku 1989 zebrana jest pod tytułem „Transformacja”. To szeroki wybór prac znakomitych artystów ostatniego trzydziestolecia, m.in. Wilhelma Sasnala, Roberta Kuśmirowskiego czy Piotra Uklańskiego. Co cieszy, w Galerii znalazło się miejsce dla grafiki artystycznej – można zobaczyć tutaj prace, wykonane różnymi technikami, pochodzące z okresu 1960–1985 takich artystów jak: Zbigniew Lutomski, Ryszard Otręba czy Jacek Sroka. Po raz pierwszy pokazane są też obiekty artystyczne ze szkła i ceramiki artystycznej. - Nowością jest także sala z dziełami sztuki konceptualnej i abstrakcji geometrycznej oraz znacząca prezentacja rzeźby. Nowatorskim elementem jest ponadto rozbudowana prezentacja materiałów edukacyjnych, wpisanych w architekturę wystawy, dzięki którym widzowie mogą zapoznać się z różnorodnymi kontekstami, w jakich powstawała sztuka XX i XXI wieku – dopowiada w materiale prasowym Dyrektor Muzeum Narodowego.

Przestrzeń, którą warto kontemplować

„Wystawa „XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie daje widzowi możliwość poznania panoramy dziejów sztuki polskiej tego okresu. Wystawa ukazuje w sposób przekrojowy wybrane zjawiska, kierunki, prądy artystyczne poprzez wybitne dzieła z kolekcji sztuki najnowszej Muzeum” – czytamy w przygotowanej o wystawie broszurze informacyjnej rozłożonej tuż przy wejściu. Cieszy oko to to, że muzeum zadbało, by eksponowane dzieła sztuki, miały wokół siebie przestrzeń. Obrazy generalnie wiszą daleko od siebie, co pomaga je kontemplować, a przy okazji odwiedzający nie zasłania opisu dzieła innego obrazu innemu widzowi. Czuć tę przestrzeń 3000 m2, zwłaszcza jeśli dokładnie przejdziemy wszystkie 12 sal. Wystawa jest bardzo różnorodna, każdy miłośnik sztuki znajdzie na niej coś dla siebie. Opisy wprowadzające do kolejnych sal są bardzo dobrze zredagowane, nie są za długie, ale dokładne w punkt.

Rzeźba "Przesłuchanie" Władysława Hasiora (dwa małe zdjęcia) i rzeżba "Przyjaciele" Magdaleny Abakanowicz

Abakanowicz kontra polski Vermeer

Na wystawie wiele dzieł przykuwa uwagę. Na pewno wartymi obejrzenia są rzeźby Magdaleny Abakanowicz pt. „Przyjaciele” i Władysława Hasiora pt. „Przesłuchanie”. Ciekawym obrazem jest dzieło Józefa Pankiewicza „Czesząca się”, które przypomina charakterem nieco obrazy holenderskiego malarza Jana Vermeera. W pierwszej części wystawy uwagę przykuwają dwie urocze małe kobietki czyli „Dziewczynka w czerwonej sukience” Pankiewicza i „Dziewczynka z chryzantemami” Olgi Boznańskiej. To wizerunki, które są dość popularne w popkulturze - ich podobizny pojawiają się na okładkach notesów czy zeszytów szkolnych. Odwiedzając wystawę można je wreszcie zobaczyć „na żywo” – naprawdę polecam, bo warto!

Jest wiele obrazów, rzeźb, instalacji, które zadziwiają, dlatego naprawdę rekomenduję pójście na tę wystawę, tym wszystkim, którzy choć trochę lubią czy cenią sztukę. „XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej” może być świetnym punktem dla spotkania się ze znajomymi w muzeum czy miejscem na pierwszą randkę. Co ważne jest to wystawa stała, a więc można na nią przyjść już teraz, ale też w marcu czy w czerwcu 2023 roku. Wystawa znajduje się na drugim piętrze w Gmachu Głównym Muzeum przy Al. 3 Maja 1.

Na stronie internetowej www.mnk.pl znaleźć można informacje o programie edukacyjnym w ramach, którego organizowane są oprowadzenia kuratorskie, wykłady, lekcje muzealne dla szkół, warsztaty dla dzieci czy spotkania dla seniorów.